میکروبیوتای روده برای سلامت مغز بسیار مهم است. یکی از عملکردهای مهم میکروبیوتای روده، تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر (SCFAs) در روده می باشد که از طریق خون به مغز می روند و به گیرنده های خاص خود (FFAR2) در سلول های مغزی متصل می شوند و مسیرهای مهم سیگنالینگ سلولی را فعال می کنند. تولید این نوع از اسیدهای چرب با افزایش سن، کاهش می یابد. هم چنین این ماده در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر و نقص های شناختی به طور چشمگیری کاهش می یابد.
گیاه ریحان و اثر محافظتی آن بر بیماری آلزایمر
محققین دانشگاه فلوریدای جنوبی با بررسی ۱۴۴۰۰۰ ترکیب طبیعی، به دنبال ترکیبی بودند تا بتواند این گیرنده ها را تحریک کند. آن ها به ۱۲ ماده موثره رسیده اند که مهم ترین آن ها ترکیبی به نام Fenchol بوده که به مقدار قابل توجهی در گیاه ریحان یافت می شود. به نظر مي رسد این ماده دارای یک اثر محافظتي در برابر بیماری آلزایمر است. البته هنوز این مطالعه در مرحله پیش بالینی هست و نیاز است برای اطمینان از نتیجه، روی تعداد زیادی از بیماران آلزایمر آزمایش شود تا میزان اثربخشی آن در پیشگیری از بیماری را به طور قطع مشخص کند.
محقق اصلی این پژوهش در این باره می گوید: مطالعه ما برای اولین بار کشف کرد که تحریک گیرنده اسیدهای چرب کوتاه زنجیر، میتواند در محافظت از سلولهای مغزی در برابر بیماری آلزایمر مفید باشد.
تاثیر این ترکیب در آزمایشگاه روی کرم سی الگانس، موش و سلول های کشت شده از بافت مغز انسان بررسی شد. ماده موثر در گیاه ریحان می تواند میزان تجمع ماده سمی آمیلویید بتا را که در سمیت نورونی نقش دارد در فضای خارج سلولی کم کرده و میزان آسیب و مرگ نورون ها را نیز کاهش دهد.
دو مکانیسم آسیب شناسی بارز در بیماری آلزایمر عبارتند از:
- تجمع سمی پروتئین آمیلوئید بتا (Aβ). این ماده بین سلولهای عصبی جمع شده و پلاکهای پروتئینی آمیلوئید را در مغز تشکیل میدهد.
- تشکیل تجمعات غیرطبیعی پروتئین تاو در داخل سلولهای مغزی. این فرآیندها باعث مرگ نورون ها شده که در نهایت باعث شروع آلزایمر میشود. در نهایت فرد با کاهش حافظه، مهارت تفکر و سایر عملکردهای شناختی مواجه میشود.
هنوز محققین نمی دانند آیا با مصرف طبیعی خود گیاه ریحان میزان این ترکیب به مقدار کافی در مغز برای هدف پیشگیری از آلزایمر می رسد یا نیاز هست از طریق تولید یک فرآورده ی دارویی خاص، سریع تر و هدفمندتر با دوز بالاتری آن را وارد بدن کرد.
مترجم: سیده فاطمه سادات مدنی (Seyedeh Fatemeh Sadatmadani)
ویراستار: مرضیه رحیم خراسانی (Marzieh Rahim khorasani)
reference