کاربرد باکتری لاکتوباسیلوس

با لاکتوباسیلوس ها آشنا شویم:

لاکتوباسیلوس یک جنس از باکتری های گرم مثبت، میله ای شکل و غیر اسپورساز است که به خانواده لاکتوباسیل تعلق دارد. آنها بی هوازی اختیاری هستند، به این معنی که می توانند هم با اکسیژن و هم بدون اکسیژن رشد کنند. کاربرد باکتری لاکتوباسیلوس ها به دلیل توانایی شان در تخمیر کربوهیدرات ها به اسید لاکتیک شناخته شده اند، که طعم ترش مشخصه ماست را به آن می دهد.

لاکتوباسیلوس به طور رایج در بخش های مختلف بدن انسان از جمله دستگاه گوارش، ادراری و تناسلی یافت می شود. در اینجا به چند نکته علمی و دقیق در مورد کاربرد باکتری لاکتوباسیلوس اشاره می کنیم که دانستن آنها اهمیت دارد:

 

لاکتوباسیلوس: باکتری دوستدار بدن شما

۱. فواید پروبیوتیکی: سلول های لاکتوباسیلوس به دلیل توانایی شان در ارائه طیف وسیعی از فواید سلامتی، اغلب به عنوان پروبیوتیک استفاده می شوند. آنها به حفظ تعادل میکروبیوتای بدن، به ویژه در روده، کمک می کنند و در نتیجه در هضم، جذب مواد مغذی و تنظیم پاسخ های ایمنی نقش دارند.

۲. فواید سلامتی: مطالعات نشان داده اند که سلول های لاکتوباسیلوس ممکن است فواید سلامتی دیگری از جمله کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر، کاهش خطر اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک، پیشگیری و درمان عفونت های واژینال و احتمالاً تنظیم سیستم ایمنی بدن را به همراه داشته باشند.

۳. منابع: لاکتوباسیلوس به طور رایج در غذاهای لبنی تخمیر شده مانند ماست، کفیر و برخی از انواع پنیر یافت می شود. همچنین به صورت مکمل های غذایی موجود است که راه مناسبی برای وارد کردن سویه های خاص به دستگاه گوارش است.

۴. تنوع: جنس لاکتوباسیلوس شامل طیف وسیعی از گونه ها و سلول ها است که هر کدام خواص و فواید سلامتی مخصوص خود را دارند. به عنوان مثال، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، لاکتوباسیلوس کازئی و لاکتوباسیلوس رامنوسوس از جمله گونه های شناخته شده هستند که هر کدام ویژگی ها و عملکردهای منحصر به فردی دارند.

۵. موارد احتیاط و ملاحظات: در حالی که لاکتوباسیلوس به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود، افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، بیماری های زمینه ای جدی یا افرادی که تحت درمان های پزشکی خاص قرار دارند، باید قبل از اضافه کردن محصولات حاوی لاکتوباسیلوس به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنند.

لازم به ذکر است که در حالی که شواهد قابل توجهی از فواید سلامتی لاکتوباسیلوس وجود دارد، تحقیقات بیشتری برای روشن شدن مکانیسم های اثر آن و اطمینان از حفظ توانایی آن در ارتقای سلامت انسان به طور مداوم انجام می شود.

 

لاکتوباسیلوس: محافظ بهداشت و سلامت سیستم تناسلی زنان

لاکتوباسیلوس نقش مهمی در حفظ سلامت واژن و پیشگیری از عفونت‌های واژینال ایفا می‌کند. در اینجا نحوه عملکرد آن را توضیح می‌دهیم:

۱. میکروبیوتای واژن: واژن میزبان مجموعه‌ای متنوع از میکروارگانیسم‌ها است که شامل لاکتوباسیلوس هم می‌شود. این باکتری‌ها به حفظ اسیدیته (pH) کمک می‌کنند و محیطی را ایجاد می‌کنند که از رشد بیش از حد عوامل بیماری زا در اثر عفونت جلوگیری می‌کند.

۲. تولید اسید لاکتیک: گونه‌های لاکتوباسیلوس اسید لاکتیک تولید می‌کنند که به اسیدی بودن محیط واژن کمک می‌کند. این اسید مانع رشد باکتری‌ها و قارچ‌های مضر بالقوه شده و بنابراین خطر عفونت را کاهش می‌دهد.

۳. رقابت و محافظت: باکتری‌های لاکتوباسیلوس برای فضا و مواد مغذی در محیط واژن با میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا رقابت می‌کنند. با این کار، آن‌ها به جلوگیری از تسلط و تکثیر باکتری‌های مضر و حفظ تعادل سالم میکرو فلور کمک می‌کنند.

۴. تنظیم سیستم ایمنی: لاکتوباسیلوس همچنین ممکن است پاسخ ایمنی را در مخاط واژن ایجاد کند و دفاع طبیعی بدن در برابر عفونت‌ها را افزایش دهد.

استفاده از پروبیوتیک‌های حاوی لاکتوباسیلوس در رژیم غذایی یا استفاده از شیاف‌های واژینال حاوی سلول ‌های خاص لاکتوباسیلوس به عنوان روشی تضمینی برای حمایت از سلامت واژن و پیشگیری از عفونت‌های مکرر مورد مطالعه قرار گرفته است.

 با این حال، برای افراد مهم است که برای دریافت مشاوره شخصی و گزینه‌های درمانی برای پیشگیری از عفونت‌های واژینال، با یک متخصص حوزه پزشکی مشورت کنند.

 

چطور لاکتوباسیلوس PH را حفظ می‌کند؟

لاکتوباسیلوس به حفظ PH در بدن، به ویژه در محیط‌های واژن و دستگاه گوارش، از طریق چندین روش کمک می‌کند:

۱. تولید اسید لاکتیک: باکتری‌های لاکتوباسیلوس به دلیل توانایی خود در تولید اسید لاکتیک از طریق تخمیر قندها شناخته شده‌ هستند.  تولید اسید لاکتیک به اسیدی شدن محیطی که لاکتوباسیلوس در آن قرار دارد، مانند واژن و روده، کمک می‌کند. وجود اسید لاکتیک باعث کاهش pH شده و محیط اسیدی ایجاد می‌کند که برای رشد باکتری‌ها یا قارچ‌های بیماری‌زا نامطلوب است.

۲. حذف رقابتی: گونه‌های لاکتوباسیلوس در استفاده از مواد مغذی موجود در محیط خود خاصیت رقابتی دارند و بدین ترتیب با میکروارگانیسم‌های مضر رقابت می‌کنند. با این کار، لاکتوباسیلوس با جلوگیری از رشد بیش از حد باکتری‌های بیماری‌زا به سلامت بدن کمک می‌کند.

۳. تنظیم ایمنی مخاطی: لاکتوباسیلوس می‌تواند پاسخ ایمنی موضعی را در بافت‌های مخاطی مانند مخاط واژن تحت تاثیر قرار دهد. لاکتوباسیلوس از طریق تنظیم پاسخ ایمنی به حفظ تعادل PH مناسب کمک می‌کند که به نوبه خود محیط سالمی را ایجاد می‌کند که در برابر عفونت های ناشی از میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا مقاوم است.

به طور کلی، تولید اسید لاکتیک، حذف رقابتی پاتوژن‌ها و تنظیم ایمنی مخاطی، مکانیسم‌های کلیدی هستند که از طریق آن‌ها لاکتوباسیلوس تعادل pH را در محیط‌های مختلف بدن حفظ می‌کند و باعث حفظ سلامتی می شود.

 

تاثیرات  لاکتوباسیلوس در روده

کاربرد باکتری لاکتوباسیلوس بر روده بسیار بوده و بر ترکیب میکروبی و سلامت کلی آن تأثیر می گذارد. در اینجا نحوه عملکرد آن توضیح داده شده است:

۱. تعادل میکروبی: حضور لاکتوباسیلوس در روده به حفظ تعادل جامعه میکروبی کمک می کند. این باکتری ها برای منابع و فضا با باکتری های مضر رقابت می کنند و از این طریق مانع رشد بیش از حد آنها شده و باعث ارتقای میکروبیوم سالم روده می شوند.

۲. تخمیر و اسیدی شدن: گونه های لاکتوباسیلوس نقش مهمی در تخمیر کربوهیدرات های غذایی در روده و تولید ترکیبات مفید مانند اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و اسید لاکتیک دارند. این فرآیند تخمیر به حفظ محیطی اسیدی کمک می کند که برای باکتری های مفید روده حیاتی و برای پاتوژن ها(بیماری زا) نامساعد است.

۳. تنظیم سیستم ایمنی: لاکتوباسیلوس می تواند پاسخ ایمنی را در مخاط روده تنظیم کند و به کنترل التهاب و تقویت تحمل ایمنی کمک کند. این امر می تواند منجر به یک سیستم ایمنی متعادل و سالم شود و در عین حال از واکنش های بیش از حد که می تواند منجر به بیماری های التهابی روده شود جلوگیری کند.

۴. جذب مواد مغذی: لاکتوباسیلوس با تأثیر بر سلامت روده و تعادل میکروبی می تواند از جذب مواد مغذی حمایت کند. با ارتقای محیط سالم روده، لاکتوباسیلوس به اطمینان از جذب و استفاده بهینه مواد مغذی کمک می کند.

۵. یکپارچگی سد روده: لاکتوباسیلوس می تواند در حفظ یکپارچگی سد روده نقش داشته باشد که باعث جلوگیری از انتقال مواد مضر از روده به جریان خون می شود. این امر به سلامت و عملکرد کلی روده کمک می کند.

به طور کلی، حضور لاکتوباسیلوس در روده می تواند تأثیر مثبتی بر تعادل میکروبی، عملکرد ایمنی، جذب مواد مغذی و یکپارچگی سد روده داشته باشد که همه این موارد برای حفظ سلامت روده ضروری هستند.

مصرف غذاهای حاوی پروبیوتیک یا مکمل های حاوی سلول های لاکتوباسیلوس ممکن است برای حمایت از سلامت روده مفید باشد، اما پاسخ افراد می تواند متفاوت باشد و توصیه شخصی از یک متخصص حوزه سلامت توصیه می شود.

 

باکتری های معده و لاکتوباسیلوس

محققان به تازگی توجه بیشتری به میکروب های معده نشان داده اند. پیش از این تصور می شد که به دلیل محیط اسیدی، معده برای میکروب ها محیط مناسبی نیست.

 اما پژوهش های اخیر نشان داده اند که برخی از میکروب ها، از جمله سلول هایی از لاکتوباسیلوس، می توانند در معده زندگی کنند و بر آن تأثیر بگذارند.

تأثیر بر سلامتی: بعضی از سلول های لاکتوباسیلوس می توانند در محیط اسیدی معده زنده بمانند و حتی رشد کنند. در برخی موارد، ممکن است در تقویت سد مخاطی و در نتیجه سلامت کلی معده نقش داشته باشند.

 

• تأثیر بر هلیکوباکتر پیلوری:

 هلیکوباکتر پیلوری باکتری ای است که در معده ساکن می شود و می تواند موجب بروز بیماری های مختلف گوارشی گردد. برخی مطالعات نشان داده اند که بعضی سلول های لاکتوباسیلوس می توانند مانع رشد یا کاهش قدرت بیماری زایی هلیکوباکتر پیلوری(باکتری معده) شوند و در نتیجه به حفظ محیط سالم معده کمک کنند.

• پتانسیل پروبیوتیکی:

سلول های لاکتوباسیلوس که می توانند در معده زنده بمانند، می توانند به عنوان پروبیوتیک استفاده شوند و بر سلامت معده اثرات مفیدی داشته باشند. آنها ممکن است به حفظ تعادل جامعه میکروبی معده و تنظیم پاسخ های التهابی و ایمنی کمک کنند.

با این حال، مهم است بدانیم که محیط معده با اسیدیته پایین و فرآیندهای گوارشی، چالش های خاصی را برای بقای میکروب ها ایجاد می کند. برای درک کامل تعاملات بین لاکتوباسیلوس و سایر میکروب های معده و همچنین تأثیر احتمالی آنها بر سلامت و بیماری های معده، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

 

 

تخمیر و لاکتوباسیلوس

تخمیر یک فرآیند متابولیکی است که در آن میکروارگانیسم هایی مانند باکتری های لاکتوباسیلوس، ترکیبات آلی، به ویژه قندها، را به اسید، گاز یا الکل تبدیل می کنند. در مورد لاکتوباسیلوس، تخمیر در چندین جنبه نقش مهمی ایفا می کند:

۱. تولید اسید: لاکتوباسیلوس به دلیل توانایی خود در تخمیر قندها و تولید اسید لاکتیک به عنوان محصول جانبی شناخته شده است. این اسید لاکتیک به ترشی مشخص غذاهای تخمیر شده مانند ماست کمک می کند و با ایجاد محیط اسیدی مانع رشد باکتری های بیماری زا می شود.

۲. نگهداری غذا: تخمیر توسط لاکتوباسیلوس و سایر باکتری های مفید قرن ها به عنوان روشی برای نگهداری غذا استفاده شده است. محیط اسیدی ایجاد شده توسط اسید لاکتیک، مانع رشد میکروارگانیسم های فاسد کننده و بیماری زا شده و ماندگاری غذاهای تخمیر شده را افزایش می دهد.

۳. تولید ترکیبات مفید: به جز اسید لاکتیک، تخمیر لاکتوباسیلوس می تواند منجر به تشکیل سایر ترکیبات مفید مانند باکتریوسین ها شود که عوامل ضد میکروبی هستند که به مهار رشد پاتوژن ها(بیماری زا) کمک می کنند.

۴. تأثیر بر سلامت گوارشی: در روده، تخمیر فیبرهای غذایی و سایر مواد توسط لاکتوباسیلوس و سایر باکتری های مفید روده می تواند منجر به تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFAs) مانند استات، پروپیونات و بوتیرات شود. این SCFAها در سلامت روده نقش مهمی دارند، منبعی از انرژی را برای سلول های روده بزرگ فراهم می کنند و به حفظ یکپارچگی سد روده کمک می کنند.

به طور کلی، تخمیر توسط لاکتوباسیلوس یک فرآیند اساسی با پیامدهای متنوع است، از جمله نگهداری مواد غذایی، تولید ترکیبات مفید و تأثیر بالقوه آن بر سلامت گوارشی و میکروبیوتای روده.

 

تهیه و تنظیم: دکتر بابک تمیزی فر