دسته: تغذیه و سلامت روده

پست بیوتیک ها مواد زیست فعال مفیدی هستند که در طی تخمیر مواد غذایی در روده تولید می شوند. زمانی که پروبیوتیک یا پری‌بیوتیک مصرف می‌کنید، این دو در چرخه‌ی گوارش در نهایت به پست‌بیوتیک تبدیل می‌شوند.

به عبارت دیگر، همانطور که پروبیوتیک ها از پری بیوتیک ها تغذیه می کنند، پست بیوتیک ها تولید می شوند. در واقع، پست بیوتیک ها ترکیبات زیست فعالی هستند که باکتری های پروبیوتیک هنگام مصرف پری بیوتیک ها تولید می کنند.

 

انواع پست بیوتیکها

پست بیوتیک ها همچنین به عنوان متابیوتیک، بیوژنیک یا به سادگی متابولیت ها شناخته می شوند. برخی از نمونه های پست بیوتیک ها عبارتند از اسیدهای آلی، باکتریوسین ها، مواد کربنیک و آنزیم ها.

آنها به طور طبیعی ناشی از وجود و بقای میکروارگانیسم‌هایی هستند که در روده ما زندگی می‌کنند، اگرچه می‌توانند مستقیماً از طریق فرآیندهای درمانی نیز اضافه شوند. ماست، پنیرهای نرم، کفیر، نان خمیر مایه، دوغ و ترشی از منابع پست بیوتیک در غذا هستند.

پست بیوتیک ها بر اساس ساختار (پپتیدها، اسید تیکوئیک و پلاسمالوژن ها)، به پروتئین ها (p40، مولکول p75، لاکتوسپین)، ویتامین ها (گروه B)، لیپیدها (بوتیرات ها، استات، لاکتات، پروپیونات ها) ، اسیدهای آلی (مانند اسید ۳- فنیلاکتیک و پروپیونیک) و مولکول های پیچیده مختلف (مانند اسیدهای لیپوتیکوئیک، موروپپتیدهای مشتق شده از پپتیدوگلیکان) طبقه بندی می شوند.

 

پست‌بیوتیک‌ها با افزایش سطح موسین و تشویق تولید کلودین ، اثرات ایمنی‌شناختی و ضد آلرژی دارند. کاربرد پست بیوتیک ها برای پیشگیری و درمان بیماری ها به عنوان یک رویکرد نوآورانه، می توان از پست بیوتیکها برای بهبود سیستم ایمنی و درمان آلرژی غذایی به ویژه در نوزادان و کودکان استفاده کرد.

قابل توجه است که آنها در واقع مسئول چندین عملکرد مهم تقویت کننده سلامت در روده ما هستند. مطالعات مختلف، پست‌بیوتیک‌ها را به‌عنوان یک راه امیدوارکننده برای پیشگیری از بیماری‌های گوارشی و همچنین به‌عنوان یک روش درمانی با عوارض جانبی نامطلوب کمتر، به‌ویژه در کودکان و نوزادان مورد توجه قرار داده‌اند.

با این حال، مطالعات برای تعیین بهترین سویه های سلولی والدین، بهترین دوزهای پست بیوتیک و پست بیوتیک های ارزان قیمت در مقایسه با سایر داروها ادامه دارد.

پست بیوتیک ها مهم تلقی می شوند زیرا باعث تحریک رشد و فعالیت باکتری های لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم می شوند.

مشخص شده است که پست بیوتیک ها به کاهش قند خون و بهبود عملکرد انسولین در افراد چاق کمک می کنند . همچنین از رشد میکروبهای بیماری زا جلوگیری می کنند، یکپارچگی سد مخاط روده را حفظ می کنند و تعادل میکروبیوم میزبان را افزایش می دهند.

 

نتیجه گیری

اگرچه پست‌بیوتیک‌ها بسیار کمتر از پری‌بیوتیک‌ها و پروبیوتیک‌ها شناخته شده‌اند، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که آنها نقش بسیار مهمی در حفظ و بهبود سلامت ما دارند.

در واقع، بسیاری از مزایای سلامتی که به پری بیوتیک ها نسبت داده شده است، ممکن است در واقع به دلیل پست بیوتیک ها باشد.

پست‌بیوتیک‌ها می توانند به کاهش قند خون و جلوگیری از چاقی کمک کنند، از پروبیوتیک‌ها حمایت می‌کنند، اسهال را درمان می‌کنند، خواص ضد میکروبی دارند، از سیستم ایمنی حمایت می‌کنند و التهاب را کاهش می‌دهند.

 

کلیدواژه ها: پست بیوتیک، پروبیوتیک، پری بیوتیک، سلامتی، دکتر پیمان ادیبی، دکتر بابک تمیزی فر، دکتر نازیلا کسائیان

 

منابع:

۱. Aggarwal S, Sabharwal V, Kaushik P, Joshi A, Aayushi A, Suri M. Postbiotics: From emerging
concept to application. Frontiers in Sustainable Food Systems. 2022 Sep 21; 6:887642.
۲. Ma L, Tu H, Chen T. Postbiotics in human health: a narrative review. Nutrients. 2023 Jan
۶;۱۵(۲):۲۹۱.

کولیت اولسراتیو چیست؟

کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی یک نوع بیماری التهابی روده می باشد که روده بزرگ را درگیر می‌کند. کولیت اولسراتیو با التهاب مزمن دستگاه گوارش مشخص می شود. علائم ویژه‌ی این بیماری، اسهال خونی است که به‌طور تدریجی بیشتر می‌شود. کولیت اولسراتیو یک بیماری متناوب است، یعنی با دوره‌های تشدید علائم و دوره‌های بهبودی که در آن‌ها تقریباً هیچ‌گونه علامتی دیده نمی‌شود، همراه است. با وجودی که علائم التهاب زخمی گاهی می‌تواند خودبه‌خود بهبود یابد، این بیماری در اغلب موارد نیازمند درمان است.

علت اصلی و دقیق این بیماری مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد مجموعه‌ای از عوامل میکروبی، ژنتیکی، ایمنی، و عوامل مرتبط با سبک زندگی (مانند رژیم غذایی) در بروز آن نقش داشته باشد. استرس و زندگی در محیط شهری نیز ممکن است باعث تشدید این بیماری شود.

برای تشخیص دقیق‌تر، معاینه‌های مختلفی از جمله معاینه مقعدی، معاینه کامل شکم، معاینه مفاصل، آزمایش‌های خون و مدفوع، و تصویربرداری‌های پزشکی مانند رادیوگرافی و کولونوسکوپی انجام می‌شود.

 

درمان کولیت اولسراتیو

درمان کولیت اولسراتیو شامل اصلاح رژیم غذایی و مصرف داروها است. در موارد شدید، گزینه‌ جراحی نیز وجود دارد.

در طول بهبود، هدف حفظ ثبات و جلوگیری از تشدید بیشتر است. پروبیوتیک ها به عنوان یک درمان تضمینی مورد آزمایش قرار گرفته اند. در حالی که اثربخشی آنها تا حدودی بحث برانگیز است، در اینجا چند نکته مهم وجود دارد.

 

 نقش پروبیوتیکها در زمان ثبات بیماری:

بر خلاف کرون، در کولیت اولسراتیو، نقش پروبیوتیک ها چشمگیر تر بوده:

• • •  در مطالعات انجام شده، گونه های بیفیدوباکتریوم یا ترکیبی از پروبیوتیک ها در دستیابی یا حفظ بهبودی موثر بوده اند.
    • مطالعات، پیامدهای مثبتی را در مقایسه با دارونما گزارش کرده اند، به خصوص زمانی که پروبیوتیک برای سه تا شش ماه استفاده شود.
    •  البته تحقیقات بیشتری برای درک کامل نقش پروبیوتیک ها در بهبودی کولیت اولسراتیو نیاز است.

 

 

نقش پروبیوتیکها در زمان شعله ور شدن فعال بیماری:

در طول دوره های فعال کولیت اولسرتیو، پروبیوتیک ها ممکن است در ایجاد بهبودی نقش داشته باشند. ولی

• • • شواهد با قطعیت پایین نشان می دهد که پروبیوتیک ها ممکن است در القای بهبودی بهتر از دارونما باشند.
    • پروبیوتیک ترکیب شده بامزالازین در مقایسه با مصرف مزالازین به تنهایی ، کمی موثرتر بوده است.
    • عوارض جانبی جزئی مانند نفخ و اسهال با پروبیوتیک ها گزارش شده است.
    • تنقیه باکتری E. coli سلول نیسل (EcN) مورد بررسی قرار گرفته و به عنوان یک جایگزین درمانی قابل تحمل برای بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو با شدت متوسط شناخته شده است.
    • البته هنوز هم پروبیوتیک های نسل بعدی برای بازسازی هدفمند هموستاز میکروبیوم در حال بررسی هستند.

 

نقش پروبیوتیکها در درگیری دیستال کولون (انتهای روده بزرگ):

در کولیت اولسراتیو دیستال که قسمت انتهایی روده بزرگ را درگیر می کند، پروبیوتیک ها مورد مطالعه قرار گرفته اند:

• تنقیه های EcN (E.coli Nissle 1917) که به طور مقعدی تجویز می شوند، با حداقل عوارض جانبی موثر بوده اند.  اثرات وابسته به دوز مشاهده شده به طوری که حجم بالاتر تنقیه EcN  منجر به زمان کوتاه‌تری برای بهبودی می‌شود.
• VSL#3 (یکی دیگر از فرمولاسیون پروبیوتیک به صورت مخلوطی از چند سلول) نیز مزایایی را برای UC خفیف تا متوسط ثابت کرده است.

 

نقش پروبیوتیکها در درگیری پروگزیمال (نیمه اول روده بزرگ):

• ممکن است پروبیوتیک ها در UC پروگزیمال نقش داشته باشند البته مطالعات محدود بوده اند.
• سلول های بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس به عنوان درمان کمکی توصیه شده اند.

 

 

در نتیجه، پروبیوتیک ها در مدیریت UC، موثرهستند. حفظ بهبودی هدف اصلی است و پروبیوتیک ها می توانند به سلامت روده و کاهش التهاب کمک کنند.

اثربخشی آنها بر اساس سلول، دوز و مرحله بیماری متفاوت می باشد. با ادامه تحقیقات، پروبیوتیک های نسل جدید ممکن است راه حل های هدفمندی برای بازگرداندن تعادل میکروبیوم روده ارائه دهند. همیشه قبل از شروع هر رژیم مربوط به پروبیوتیک با متخصص گوارش مشورت کنید.

 

برای اطلاعات بیشتر می توانید به منابع زیر مراجعه کنید:

۱- https://doi.org/10.3390/biomedicines11020494

۲- https://www.cochrane.org/CD005573/probiotics-treatment-active-ulcerative-colitis

۳- https://www.healthcentral.com/article/probiotics-and-ulcerative-colitis

 

کلیدواژه ها: بیماری التهابی روده، کولیت اولسراتیو، پروبیوتیک، بیفیدوباکتریوم ، لاکتوباسیلوس، دکتر پیمان ادیبی، دکتر بابک تمیزی فر، دکتر نازیلا کسائیان

در مقایسه مقایسه پست بیوتیک ها و پروبیوتیک هامی توان گفت که پست بیوتیک ها بر پروبیوتیک ها ارجحیت دارند. پروبیوتیک ها همان میکروب های روده هستند که به جنبه های ارتقا دهنده سلامت اکوسیستم میکروبی، از جمله تقویت سد دفاعی محکمی در برابر عفونت و همچنین جنبه های ضد باکتریایی، تعدیل کننده ایمنی و ضد التهابی مربوط می شوند.

 

پست بیوتیک ها مواد شرکت کننده در سوخت و سازهای پروبیوتیک یا محصولات جانبی پروبیوتیک هستند. پری بیوتیک ها مواد مغذی هستند که به طور کیفی ترکیب میکروبیوتای روده را با ارائه “غذایی” که باعث رشد خوب باکتری های پروبیوتیک می شود، تغییر می دهند.

 

 

به عبارت دیگر، پری بیوتیک ها با پروبیوتیک ها همراه می شوند که با پست بیوتیک ها ادامه می یابد. پست بیوتیک ها به نوبه خود باعث افزایش استفاده از پری بیوتیک ها می شوند.

پروبیوتیک‌ها، که میکروب‌های زنده هستند، به دلیل استانداردسازی دوز و غیرقابل پیش‌بینی بودن مشکلاتی دارند، در حالی که پست‌بیوتیک‌ها مشکلاتی از این قبیل ندارند.

نگهداری و حمل و نقل پست بیوتیک ها بسیار ساده بوده و نگهداری آنها آسان می باشد زیرا برای نگهداری به دمای پایینی نیاز دارند و ماندگاری آن ها افزایش می یابد. در مقایسه با پروبیوتیک‌ها (لیزهای باکتریایی که در اینجا حذف می‌شوند)، پست‌بیوتیک‌ها در فناوری تولید و کنترل، کمی دقیق‌تر و سریع‌تر هستند [۲۲].

 

 

از نظر محافظت، پست بیوتیک ها نسبت به پروبیوتیک ها بسیار ایمن تر هستند. پست‌بیوتیک‌ها بر خلاف پروبیوتیک‌ها، ازجذب عوامل بیماری‌زا و ژن‌های مقاوم آنتی‌بیوتیکی نیز دوری می‌کنند [۲۲].

 

از آنجایی که کودکان دارای سیستم ایمنی توسعه نیافته و ضعیف هستند و همچنین دارای یک سد روده ای قابل نفوذ می باشند، پست بیوتیک ها از آنها در برابر میکروب های زنده در طول رشد اولیه محافظت می کنند [۲۸]. پست بیوتیک ها به دلیل ظرفیتی که دارند به منظور بهبود عملکرد سیستم ایمنی با برقراری مجدد تعادل بین ایمنی با واسطه Th1/Th2، گزینه بهتری برای درمان انواع اختلالات آلرژی می باشند.

 

لاکتوباسیلوس رامنوس متعلق به جنس لاکتوباسیلوس ها می باشد. لاکتوباسیلوسها باکتری های گرم مثبتی هستند که آنزیم لاکتاز تولید می‌کنند و می توانند قند لاکتوز (که در محصولات لبنی وجود دارد) را به اسید لاکتیک تجزیه ‌کنند. بسیاری از لاکتوباسیلوس ها به عنوان پروبیوتیک شناخته می‌شوند.

پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که هنگام مصرف، در صورت مقدار کافی، سلامتی را به ارمغان می آورند. ولی عملکرد هر یک از گونه های این جنس، متفاوت است و باید برای موارد خاص از گونه و زیر گونه اختصاصی استفاده نمود. در این مقاله به معرفی خواص پروبیوتیکی لاکتوباسیلوس رامنوسوس میپردازیم.

 

نقش لاکتوباسیلوس رومنوس در بهبود بیماری های گوارشی و دهانی

لاکتوباسیلوس رامنوس (L. rhamnosus) یک باکتری دوست‌ دار روده است که می‌تواند در کاهش اسهال، و پیشگیری از خرابی دندان مفید باشد. درواقع خواص پروبیوتیکی لاکتوباسیلوس رامنوسوس را می توان در سندروم روده تحریک پذیر مشاهده کرد.

بهبود علائم اسهال، بهبود علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و پیشگیری از خرابی دندان از جمله مزایای قابل توجه لاکتوباسیلوس رومنوس هستند. این باکتری همچنین به عنوان مکمل‌ پروبیوتیک در محصولات غذایی بخصوص محصولات لبنی مانند ماست، پنیر و شیر اضافه می‌شود.

 

نقش لاکتوباسیلوس رامنوس در تقویت سیستم ایمنی

تقویت سیستم ایمنی یکی از اثرات مهمی است که این باکتری می‌تواند داشته باشد. سیستم ایمنی بدن یک سیستم پیچیده محسوب می‌شود که مسئولیت مقابله با عوامل خارجی مخرب، مانند میکروبها و سایر مواد مضر را بر عهده دارد. تقویت این سیستم به معنای بهبود عملکرد و قدرت دفاعی بدن در مقابل بیماری‌ها و عفونت‌ها است.

لاکتوباسیلوس رامنوسوس با تقویت تعادل میکروبیوم روده‌ای، می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک کند.

همچنین این باکتری بر کاهش التهابات روده‌ اثر می‌گذارد و این امر باعث می‌شود که سیستم ایمنی کم‌تر به تغییرات غیرضروری واکنش نشان دهد و بیشتر به عفونت‌ها و بیماری‌های جدی توجه کند.

 

کلید واژه ها: لاکتوباسیلوس، لاکتوباسیلوس رامنوس، میکروب مفید، پروبیوتیک، تقویت سیستم ایمنی، دکتر پیمان ادیبی، دکتر بابک تمیزی فر، دکتر نازیلا کسائیان

 

References:

۱. Tarnoruda J, Ruszczyński M, Żółkiewicz J, Sulej L, Bożek B, Hoffmann A. Lactobacillus rhamnosus for treating irritable bowel syndrome in children–a systematic review with meta-analysis. Pediatria Polska-Polish Journal of Paediatrics. 2024;99(1).

۲. Zhao F, Hiraishi K, Li X, Hu Y, Kojima D, Sun Z, Zhang H, Kurahara LH. Long-Term Tracking of the Effects of Colostrum-Derived Lacticaseibacillus rhamnosus Probio-M9 on Gut Microbiota in Mice with Colitis-Associated Tumorigenesis. Biomedicines. 2024 Feb 27;12(3):531.

پروبیوتیک چیست؟

پروبیوتیک‌ ها میکروارگانیسم‌ های زنده شامل باکتری‌ ها و مخمرها می باشند که به طور معمول در روده انسان یافت می‌شوند۱. درواقع نقش پروبیوتیک ها در بیماری های گوارشی روده را می توان به این شکل بیان کرد که پروبیوتیک ها به دیواره روده چسبیده و از ایجاد باکتری های مضر و چسبیدن آن ها به دیواره روده جلوگیری می کند. همچنین این باکتری‌ ها به گوارش بهینه غذا کمک می‌کنند و علاوه بر کمک به گوارش، مولکول‌ های پیچیده و ترکیباتی مانند ویتامین‌ ها و آنتی‌بیوتیک‌ های مختلف را تولید می‌کنند که برای بدن مفید هستند۱. اینفوگراف اصلی درمورد نقش پروبیوتیک ها در بیماری های گوارشی در زیر به نمایش گذاشته شده است:

 

کاربرد پروبیوتیک در گوارش

پروبیوتیک‌ ها درواقع همان باکتری‌ های مفید مانند لاکتوباسیلوس یا بیفیدوباکتر هستند که به حفظ سلامتی روده‌ ها کمک می‌کنند۲. این باکتری‌ ها به هضم لاکتوز کمک می‌کنند و در کاهش گاز روده، اسهال و دیگر مشکلات گوارشی موثرند۲. همچنین، پروبیوتیک‌ ها باعث تعادل باکتری‌ های مفید در بدن می‌شوند و سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند۳.

در بیان کلی می توان گفت که پروبیوتیک ها نقش اساسی در حفظ تعادل و ثبات میکروبیوتای روده دارند و وجود آن ها برای سلامتی و ایمنی بدن اهمیت دارد. برای برسی زمان رشد میکروبیوتای روده می توانید مقاله رشد میکروبیوتای روده تا چند سالگی را مطالعه کنید.

پروبیوتیک ها نقش موثری در مقابله با عفونت هلیکوباکتر پیلوری دارند. هلیکوباکتر پیلوری باکتری است که عامل بیماری های معده مانند سرطان معده، زخم اثنی عشر و خونریزی معده می شود. نقش پروبیوتیک ها در درمان عفونت معده در برابر باکتری ها می باشد.

مکانیسم های اثر بخشی

نحوه اثر پروبیوتیک ها بر عفونت هلیکوباکتر پیلوری بدین قرار است:

 

• • • • مهار رقابتی: پروبیوتیک ها با هلیکوباکتر پیلوری برای مکان های چسبندگی در پوشش معده رقابت می کنند و از کلونیزه شدن (تجمع باکتری ها) آن جلوگیری می کنند.
      • قابلیت هم انباشتگی: پروبیوتیک ها می توانند در جمع هلیکوباکتر پیلورهای معده رسوخ کرده و قدرت بیماری زایی آن را کاهش دهند.
      • افزایش تولید موکوس: پروبیوتیک ها تولید موکوس را تقویت می کنند که به عنوان یک سد محافظ در برابر هلیکوباکتر پیلوری عمل می کند. (موکوس ترشحات غشاهای مخاطی می باشد که نقش آن خفاظت از بدن است)
      • تولید باکتریوسین: برخی از پروبیوتیک ها باکتریوسین هایی تولید می کنند که از رشد هلیکوباکتر پیلوری جلوگیری می کنند.
      • تعدیل پاسخ ایمنی: پروبیوتیک ها می توانند پاسخ سیستم ایمنی به هلیکوباکتر پیلوری را تنظیم کنند.

 

سلول های موثرپروبیوتیکی در مقابله با هلیکوباکترپیلوری کدامند؟

• لاکتوباسیلوس کازئی، لاکتوباسیلوس روتری، لاکتوباسیلوس رامنوسوس  وساکارومایسس بولاردی به طور موثر عفونت هلیکوباکتر پیلوری را ریشه کن می کنند.
• ترکیب آنتی بیوتیک درمانی استاندارد با پروبیوتیک ها اثربخشی درمان را افزایش می دهد.

 

مزایای استفاده از پروبیوتیک ها در عفونت معده

• پروبیوتیک ها علاوه بر کاهش علائم گوارشی می توانند با تغییر میکروبیوم روده، عوارض جانبی آنتی بیوتیکی (به ویژه اسهال) را به حداقل برسانند.
• پروبیوتیک ها را می توان برای اهداف درمانی از جمله درمان کمکی و تقویت سیستم ایمنی در برابر عفونت هلیکوباکتر پیلوری استفاده کرد.

 

به طور خلاصه، پروبیوتیک ها می توانند مکمل ارزشمندی برای درمان هلیکوباکتر پیلوری باشند و میزان ریشه کنی را بهبود بخشند و عوارض جانبی را به حداقل برسانند. با این حال، اثربخشی آنها ممکن است بسته به سلول خاص هلیکوباکتر پیلوری متفاوت باشد.

 

منبع:

۱. پروبیوتیک ها به عنوان مبارزان زنده میکروسکوپی در برابر هلیکوباکتر پیلوری ….

https://bmcgastroenterol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12876-021-01977-1.

۲.        نقش پروبیوتیک ها در پیشگیری از عفونت هلیکوباکتر پیلوری.

https://www.eurekaselect.com/170276/article.

۳.        پروبیوتیک درمانی در عفونت هلیکوباکتر پیلوری: یک بالقوه

https://link.springer.com/article/10.1007/s00253-018-09580-3.

نگارش: دکتر بابک تمیزی فر

کلیدواژه ها: هلیکوباکترپیلوری، عفونت معده، میکروب مفید، پروبیوتیک، تقویت سیستم ایمنی، دکتر پیمان ادیبی، دکتر بابک تمیزی فر، دکتر نازیلا کسائیان

 

استفاده از آنتی بیوتیک ها برای مبارزه با عفونت های میکروبی اصل پزشکی مدرن است. با این حال، آنتی بیوتیک ها می توانند تعادل میکروبیوم روده ما را نیز مختل کنند، که منجر به عوارض جانبی مانند اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک (AAD) می شود و به طور صد در صد به مقاومت آنتی بیوتیکی کمک می کند. اینجاست که پروبیوتیک ها وارد می شوند و این سوال را مطرح می کنند: آیا تجویز همزمان آنتی بیوتیک ها با پروبیوتیک ها می تواند یک استراتژی کارآمد باشد؟ و آیا تجویز همزمان آنتی بیوتیک با پروبیوتیک ها در عفونت میکروبی توصیه می شود؟

 

مزایای بالقوه تجویز همزمان آنتی بیوتیک ها با پروبیوتیک ها

• کاهش AAD: مطالعات نشان می دهد که پروبیوتیک ها می توانند به جلوگیری از AAD کمک کنند. اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک یک عارضه جانبی رایج است که تا ۳۰٪ از مصرف کنندگان آنتی بیوتیک را تحت تاثیر قرار می دهد. این امر از طرق زیر امکان پذیر است:

• • • • رقابت با باکتری های مضر: پروبیوتیک ها فضا و منابع غذایی را در روده مصرف می کنند و به این ترتیب از رشد میکروبهای بیماری زا (پاتوژن ها) جلوگیری می کنند.
      • تقویت عملکرد سیستم ایمنی: پروبیوتیک ها می توانند سیستم ایمنی را برای مبارزه موثرتر با عفونت ها تحریک کنند.
      • بهبود عملکرد سد روده: پروبیوتیک ها می توانند به حفظ یکپارچگی پوشش روده، کاهش التهاب و جلوگیری از تهاجم باکتری های مضر کمک کنند.

• بهبود نتایج درمان: برخی مطالعات نشان می‌دهند که تجویز همزمان پروبیوتیک‌ها ممکن است اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها را در برابر برخی عفونت‌ها افزایش دهد. این ممکن است به دلیل توانایی آنها در تعدیل میکروبیوم روده و ایجاد محیطی که برای پاتوژن ها کمتر مساعد است باشد.

• کاهش خطر مقاومت آنتی بیوتیکی: پروبیوتیک ها با ایجاد میکروبیوم روده سالم، به طور غیرمستقیم باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک را کاهش می دهند.

 

 

چالش های موجود جهت تجویز همزمان پروبیوتیک و آنتی بیوتیک

• شواهد محدود: تحقیقات در مورد تجویز همزمان آنتی‌بیوتیک‌ها با پروبیوتیک‌ها، اگرچه امیدوارکننده است، ولی هنوز در حال تکامل می باشد. برای تایید فواید و شناسایی موثرترین سلول های پروبیوتیکی برای عفونت های خاص، مطالعات با کیفیت بیشتری مورد نیاز است.

• ویژگی سلول: سلول های مختلف پروبیوتیک ها اثرات متفاوتی دارند. انتخاب سلول مناسب برای عفونت خاص و فرد بیمار برای اخذ نتیجه مطلوب بسیار مهم است.

• زمان و دوز: زمان بندی و دوز آنتی بیوتیک ها و پروبیوتیک ها برای اثربخشی آنها بسیار مهم است. تحقیقات بیشتری برای تعیین زمان و دوز مطلوب مورد نیاز است.

• نگرانی های ایمنی: پروبیوتیک گرچه به طور کلی بی خطر است، اما خطرات مرتبط با پروبیوتیک ها، به ویژه در افراد دارای نقص ایمنی، وجود دارد. قبل از استفاده از پروبیوتیک ها، مشورت با یک متخصص حوزه پزشکی ضروری است.

 

 

نتیجه گیری و جمع بندی

به طور کلی، تجویز همزمان آنتی بیوتیک ها با پروبیوتیک ها مژده مدیریت عفونت های میکروبی و در عین حال کاهش عوارض جانبی آنتی بیوتیکها رت می دهد. با این حال، برخی مطالعات نشان می دهند که مکمل‌های پروبیوتیک در طول درمان با آنتی‌بیوتیک تأثیری بر شاخص‌های تنوع میکروبیوم روده ندارد.

در این رابطه ، تجمیع افکار جهت تعریف مناسب شاخص های تنوع میکروبیوم ، محدوده استاندارد آنها و ارتباط بالینی آنها بسیار مهم است. تحقیقات بیشتری برای بهینه‌سازی این رویکرد و اطمینان از ایمنی و اثربخشی آن برای عفونت‌های مختلف و جمعیت‌های بیمار مورد نیاز است. همیشه قبل از شروع هر گونه درمان جدید، از جمله پروبیوتیک ها، با پزشک خود مشورت کنید.

 

نویسنده: دکتر بابک تمیزی فرBabak Tamizifar;

ویراستار: دکتر نازیلا کسائیان Nazila Kassaian;

کلید واژه ها: تجویز همزمان پروبیوتیک و آنتی بیوتیک، میکروبیوم، مقاومت آنتی بیوتیکی، بیماریهای عفونی، نقص ایمنی، دکتر پیمان ادیبی ، دکتر بابک تمیزی فر، دکتر نازیلا کسائیان

 

با لاکتوباسیلوس ها آشنا شویم:

لاکتوباسیلوس یک جنس از باکتری های گرم مثبت، میله ای شکل و غیر اسپورساز است که به خانواده لاکتوباسیل تعلق دارد. آنها بی هوازی اختیاری هستند، به این معنی که می توانند هم با اکسیژن و هم بدون اکسیژن رشد کنند. کاربرد باکتری لاکتوباسیلوس ها به دلیل توانایی شان در تخمیر کربوهیدرات ها به اسید لاکتیک شناخته شده اند، که طعم ترش مشخصه ماست را به آن می دهد.

لاکتوباسیلوس به طور رایج در بخش های مختلف بدن انسان از جمله دستگاه گوارش، ادراری و تناسلی یافت می شود. در اینجا به چند نکته علمی و دقیق در مورد کاربرد باکتری لاکتوباسیلوس اشاره می کنیم که دانستن آنها اهمیت دارد:

 

لاکتوباسیلوس: باکتری دوستدار بدن شما

۱. فواید پروبیوتیکی: سلول های لاکتوباسیلوس به دلیل توانایی شان در ارائه طیف وسیعی از فواید سلامتی، اغلب به عنوان پروبیوتیک استفاده می شوند. آنها به حفظ تعادل میکروبیوتای بدن، به ویژه در روده، کمک می کنند و در نتیجه در هضم، جذب مواد مغذی و تنظیم پاسخ های ایمنی نقش دارند.

۲. فواید سلامتی: مطالعات نشان داده اند که سلول های لاکتوباسیلوس ممکن است فواید سلامتی دیگری از جمله کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر، کاهش خطر اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک، پیشگیری و درمان عفونت های واژینال و احتمالاً تنظیم سیستم ایمنی بدن را به همراه داشته باشند.

۳. منابع: لاکتوباسیلوس به طور رایج در غذاهای لبنی تخمیر شده مانند ماست، کفیر و برخی از انواع پنیر یافت می شود. همچنین به صورت مکمل های غذایی موجود است که راه مناسبی برای وارد کردن سویه های خاص به دستگاه گوارش است.

۴. تنوع: جنس لاکتوباسیلوس شامل طیف وسیعی از گونه ها و سلول ها است که هر کدام خواص و فواید سلامتی مخصوص خود را دارند. به عنوان مثال، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، لاکتوباسیلوس کازئی و لاکتوباسیلوس رامنوسوس از جمله گونه های شناخته شده هستند که هر کدام ویژگی ها و عملکردهای منحصر به فردی دارند.

۵. موارد احتیاط و ملاحظات: در حالی که لاکتوباسیلوس به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود، افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، بیماری های زمینه ای جدی یا افرادی که تحت درمان های پزشکی خاص قرار دارند، باید قبل از اضافه کردن محصولات حاوی لاکتوباسیلوس به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنند.

لازم به ذکر است که در حالی که شواهد قابل توجهی از فواید سلامتی لاکتوباسیلوس وجود دارد، تحقیقات بیشتری برای روشن شدن مکانیسم های اثر آن و اطمینان از حفظ توانایی آن در ارتقای سلامت انسان به طور مداوم انجام می شود.

 

لاکتوباسیلوس: محافظ بهداشت و سلامت سیستم تناسلی زنان

لاکتوباسیلوس نقش مهمی در حفظ سلامت واژن و پیشگیری از عفونت‌های واژینال ایفا می‌کند. در اینجا نحوه عملکرد آن را توضیح می‌دهیم:

۱. میکروبیوتای واژن: واژن میزبان مجموعه‌ای متنوع از میکروارگانیسم‌ها است که شامل لاکتوباسیلوس هم می‌شود. این باکتری‌ها به حفظ اسیدیته (pH) کمک می‌کنند و محیطی را ایجاد می‌کنند که از رشد بیش از حد عوامل بیماری زا در اثر عفونت جلوگیری می‌کند.

۲. تولید اسید لاکتیک: گونه‌های لاکتوباسیلوس اسید لاکتیک تولید می‌کنند که به اسیدی بودن محیط واژن کمک می‌کند. این اسید مانع رشد باکتری‌ها و قارچ‌های مضر بالقوه شده و بنابراین خطر عفونت را کاهش می‌دهد.

۳. رقابت و محافظت: باکتری‌های لاکتوباسیلوس برای فضا و مواد مغذی در محیط واژن با میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا رقابت می‌کنند. با این کار، آن‌ها به جلوگیری از تسلط و تکثیر باکتری‌های مضر و حفظ تعادل سالم میکرو فلور کمک می‌کنند.

۴. تنظیم سیستم ایمنی: لاکتوباسیلوس همچنین ممکن است پاسخ ایمنی را در مخاط واژن ایجاد کند و دفاع طبیعی بدن در برابر عفونت‌ها را افزایش دهد.

استفاده از پروبیوتیک‌های حاوی لاکتوباسیلوس در رژیم غذایی یا استفاده از شیاف‌های واژینال حاوی سلول ‌های خاص لاکتوباسیلوس به عنوان روشی تضمینی برای حمایت از سلامت واژن و پیشگیری از عفونت‌های مکرر مورد مطالعه قرار گرفته است.

 با این حال، برای افراد مهم است که برای دریافت مشاوره شخصی و گزینه‌های درمانی برای پیشگیری از عفونت‌های واژینال، با یک متخصص حوزه پزشکی مشورت کنند.

 

چطور لاکتوباسیلوس PH را حفظ می‌کند؟

لاکتوباسیلوس به حفظ PH در بدن، به ویژه در محیط‌های واژن و دستگاه گوارش، از طریق چندین روش کمک می‌کند:

۱. تولید اسید لاکتیک: باکتری‌های لاکتوباسیلوس به دلیل توانایی خود در تولید اسید لاکتیک از طریق تخمیر قندها شناخته شده‌ هستند.  تولید اسید لاکتیک به اسیدی شدن محیطی که لاکتوباسیلوس در آن قرار دارد، مانند واژن و روده، کمک می‌کند. وجود اسید لاکتیک باعث کاهش pH شده و محیط اسیدی ایجاد می‌کند که برای رشد باکتری‌ها یا قارچ‌های بیماری‌زا نامطلوب است.

۲. حذف رقابتی: گونه‌های لاکتوباسیلوس در استفاده از مواد مغذی موجود در محیط خود خاصیت رقابتی دارند و بدین ترتیب با میکروارگانیسم‌های مضر رقابت می‌کنند. با این کار، لاکتوباسیلوس با جلوگیری از رشد بیش از حد باکتری‌های بیماری‌زا به سلامت بدن کمک می‌کند.

۳. تنظیم ایمنی مخاطی: لاکتوباسیلوس می‌تواند پاسخ ایمنی موضعی را در بافت‌های مخاطی مانند مخاط واژن تحت تاثیر قرار دهد. لاکتوباسیلوس از طریق تنظیم پاسخ ایمنی به حفظ تعادل PH مناسب کمک می‌کند که به نوبه خود محیط سالمی را ایجاد می‌کند که در برابر عفونت های ناشی از میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا مقاوم است.

به طور کلی، تولید اسید لاکتیک، حذف رقابتی پاتوژن‌ها و تنظیم ایمنی مخاطی، مکانیسم‌های کلیدی هستند که از طریق آن‌ها لاکتوباسیلوس تعادل pH را در محیط‌های مختلف بدن حفظ می‌کند و باعث حفظ سلامتی می شود.

 

تاثیرات  لاکتوباسیلوس در روده

کاربرد باکتری لاکتوباسیلوس بر روده بسیار بوده و بر ترکیب میکروبی و سلامت کلی آن تأثیر می گذارد. در اینجا نحوه عملکرد آن توضیح داده شده است:

۱. تعادل میکروبی: حضور لاکتوباسیلوس در روده به حفظ تعادل جامعه میکروبی کمک می کند. این باکتری ها برای منابع و فضا با باکتری های مضر رقابت می کنند و از این طریق مانع رشد بیش از حد آنها شده و باعث ارتقای میکروبیوم سالم روده می شوند.

۲. تخمیر و اسیدی شدن: گونه های لاکتوباسیلوس نقش مهمی در تخمیر کربوهیدرات های غذایی در روده و تولید ترکیبات مفید مانند اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و اسید لاکتیک دارند. این فرآیند تخمیر به حفظ محیطی اسیدی کمک می کند که برای باکتری های مفید روده حیاتی و برای پاتوژن ها(بیماری زا) نامساعد است.

۳. تنظیم سیستم ایمنی: لاکتوباسیلوس می تواند پاسخ ایمنی را در مخاط روده تنظیم کند و به کنترل التهاب و تقویت تحمل ایمنی کمک کند. این امر می تواند منجر به یک سیستم ایمنی متعادل و سالم شود و در عین حال از واکنش های بیش از حد که می تواند منجر به بیماری های التهابی روده شود جلوگیری کند.

۴. جذب مواد مغذی: لاکتوباسیلوس با تأثیر بر سلامت روده و تعادل میکروبی می تواند از جذب مواد مغذی حمایت کند. با ارتقای محیط سالم روده، لاکتوباسیلوس به اطمینان از جذب و استفاده بهینه مواد مغذی کمک می کند.

۵. یکپارچگی سد روده: لاکتوباسیلوس می تواند در حفظ یکپارچگی سد روده نقش داشته باشد که باعث جلوگیری از انتقال مواد مضر از روده به جریان خون می شود. این امر به سلامت و عملکرد کلی روده کمک می کند.

به طور کلی، حضور لاکتوباسیلوس در روده می تواند تأثیر مثبتی بر تعادل میکروبی، عملکرد ایمنی، جذب مواد مغذی و یکپارچگی سد روده داشته باشد که همه این موارد برای حفظ سلامت روده ضروری هستند.

مصرف غذاهای حاوی پروبیوتیک یا مکمل های حاوی سلول های لاکتوباسیلوس ممکن است برای حمایت از سلامت روده مفید باشد، اما پاسخ افراد می تواند متفاوت باشد و توصیه شخصی از یک متخصص حوزه سلامت توصیه می شود.

 

باکتری های معده و لاکتوباسیلوس

محققان به تازگی توجه بیشتری به میکروب های معده نشان داده اند. پیش از این تصور می شد که به دلیل محیط اسیدی، معده برای میکروب ها محیط مناسبی نیست.

 اما پژوهش های اخیر نشان داده اند که برخی از میکروب ها، از جمله سلول هایی از لاکتوباسیلوس، می توانند در معده زندگی کنند و بر آن تأثیر بگذارند.

تأثیر بر سلامتی: بعضی از سلول های لاکتوباسیلوس می توانند در محیط اسیدی معده زنده بمانند و حتی رشد کنند. در برخی موارد، ممکن است در تقویت سد مخاطی و در نتیجه سلامت کلی معده نقش داشته باشند.

 

• تأثیر بر هلیکوباکتر پیلوری:

 هلیکوباکتر پیلوری باکتری ای است که در معده ساکن می شود و می تواند موجب بروز بیماری های مختلف گوارشی گردد. برخی مطالعات نشان داده اند که بعضی سلول های لاکتوباسیلوس می توانند مانع رشد یا کاهش قدرت بیماری زایی هلیکوباکتر پیلوری(باکتری معده) شوند و در نتیجه به حفظ محیط سالم معده کمک کنند.

• پتانسیل پروبیوتیکی:

سلول های لاکتوباسیلوس که می توانند در معده زنده بمانند، می توانند به عنوان پروبیوتیک استفاده شوند و بر سلامت معده اثرات مفیدی داشته باشند. آنها ممکن است به حفظ تعادل جامعه میکروبی معده و تنظیم پاسخ های التهابی و ایمنی کمک کنند.

با این حال، مهم است بدانیم که محیط معده با اسیدیته پایین و فرآیندهای گوارشی، چالش های خاصی را برای بقای میکروب ها ایجاد می کند. برای درک کامل تعاملات بین لاکتوباسیلوس و سایر میکروب های معده و همچنین تأثیر احتمالی آنها بر سلامت و بیماری های معده، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

 

 

تخمیر و لاکتوباسیلوس

تخمیر یک فرآیند متابولیکی است که در آن میکروارگانیسم هایی مانند باکتری های لاکتوباسیلوس، ترکیبات آلی، به ویژه قندها، را به اسید، گاز یا الکل تبدیل می کنند. در مورد لاکتوباسیلوس، تخمیر در چندین جنبه نقش مهمی ایفا می کند:

۱. تولید اسید: لاکتوباسیلوس به دلیل توانایی خود در تخمیر قندها و تولید اسید لاکتیک به عنوان محصول جانبی شناخته شده است. این اسید لاکتیک به ترشی مشخص غذاهای تخمیر شده مانند ماست کمک می کند و با ایجاد محیط اسیدی مانع رشد باکتری های بیماری زا می شود.

۲. نگهداری غذا: تخمیر توسط لاکتوباسیلوس و سایر باکتری های مفید قرن ها به عنوان روشی برای نگهداری غذا استفاده شده است. محیط اسیدی ایجاد شده توسط اسید لاکتیک، مانع رشد میکروارگانیسم های فاسد کننده و بیماری زا شده و ماندگاری غذاهای تخمیر شده را افزایش می دهد.

۳. تولید ترکیبات مفید: به جز اسید لاکتیک، تخمیر لاکتوباسیلوس می تواند منجر به تشکیل سایر ترکیبات مفید مانند باکتریوسین ها شود که عوامل ضد میکروبی هستند که به مهار رشد پاتوژن ها(بیماری زا) کمک می کنند.

۴. تأثیر بر سلامت گوارشی: در روده، تخمیر فیبرهای غذایی و سایر مواد توسط لاکتوباسیلوس و سایر باکتری های مفید روده می تواند منجر به تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFAs) مانند استات، پروپیونات و بوتیرات شود. این SCFAها در سلامت روده نقش مهمی دارند، منبعی از انرژی را برای سلول های روده بزرگ فراهم می کنند و به حفظ یکپارچگی سد روده کمک می کنند.

به طور کلی، تخمیر توسط لاکتوباسیلوس یک فرآیند اساسی با پیامدهای متنوع است، از جمله نگهداری مواد غذایی، تولید ترکیبات مفید و تأثیر بالقوه آن بر سلامت گوارشی و میکروبیوتای روده.

 

تهیه و تنظیم: دکتر بابک تمیزی فر

 

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خودایمنی مزمن سیستم عصبی مرکزی (CNS) است که با التهاب و تخریب عصبی مشخص می شود. در حالی که علت دقیق ام اس ناشناخته است، تحقیقات در حال انجام نشان می دهد که محیط میکروبی روده ممکن است در ایجاد و پیشرفت این اختلال عصبی پیچیده، نقش مهمی ایفا کند در نتیجه می توان گفت که ارتباط محیط میکروبی روده و بیماری ام اس یک ارتباط دو سویه است. هدف این مقاله بررسی رابطه پیچیده بین میکروبیوتای روده و مولتیپل اسکلروزیس، روشن کردن مکانیسم‌های بالقوه زیربنای تعامل آنها و‌مداخلات درمانی آینده است.

 

نقش محور روده-مغز در بروز بیماری ام اس

محیط میکروبی روده(میکروبیوتای روده) از طریق محور روده-مغزی که شبکه پیچیده ای از مسیرهای عصبی، غدد درون ریز و ایمنی است، به صورت دو طرفه با سیستم مغزی نخاعی ارتباط برقرار می کند. ترکیبات میکروبی مانند اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFAs)، انتقال‌دهنده‌های عصبی و مولکول‌های تعدیل‌کننده ایمنی تولید شده توسط باکتری‌های روده می‌توانند بر عملکرد عصبی، پاسخ‌های ایمنی و التهاب در مغز و نخاع تأثیر بگذارند.

اختلال در این تعادل ظریف در ترکیب میکروبیوتای روده، که به نام دیس بیوز شناخته می شود، در اختلالات عصبی مختلف از جمله ام اس دخیل است.

مطالعات تغییراتی را در ترکیب میکروبیوتای روده افراد مبتلا به ام اس در مقایسه با افراد سالم نشان داده اند. کاهش تنوع میکروبی، تغییر در فراوانی گونه‌های باکتریایی خاص، و تغییرات در ساختار ترکیبات میکروبیوتای روده در بیماران ام‌اس گزارش شده است. دیسبیوز در ام اس با افزایش نفوذپذیری روده، التهاب سیستمیک و فعال شدن پاسخ های خود ایمنی همراه است که همگی در ایجاد بیماری نقش دارند.

 

چگونه میکروبهای روده با بروز بیماری ام اس ارتباط دارند؟

میکروبیوتای روده نقش اساسی در رشد و عملکرد سیستم ایمنی دارد. دیسبیوز در ام اس با عدم تعادل در گونه های میکروبی پیش التهابی و ضد التهابی مشخص می شود که منجر به ناهنجاری در سیستم ایمنی و پاسخ های التهابی نامنظم می شود. سلول‌های Th17، زیرمجموعه‌ای از سلول‌های T که در التهاب خودایمنی نقش دارند، تحت تأثیر میکروبیوتای روده قرار دارند و در پاتوژنز MS نقش دارند. علاوه بر این، آنتی‌ژن‌ها و ترکیبات میکروبی می‌توانند فعال‌سازی سلول‌های ایمنی خود را تعدیل کنند و التهاب مزمن را در CNS تداوم بخشند.

درمان ام اس از طریق تعدیل میکروبهای روده

تعدیل میکروبیوتای روده یک راه امیدوارکننده برای مداخلات درمانی در ام اس در آینده است. در مطالعات پیش بالینی و بالینی نشان داده شده است که پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها، اصلاحات غذایی، و پیوند میکروبیوتای مدفوعی (FMT) میتوانند با تعدیل ترکیب میکروبیوتای روده قابلیتی جهت بهبود علائم بیماری ام اس محسوب شوند.

علاوه بر این، مداخلات با هدف بازگرداندن یکپارچگی سد روده و کاهش التهاب سیستمیک ممکن است پاسخ‌های خود ایمنی را کاهش داده و پیشرفت بیماری را در بیماران مبتلا به ام‌اس متوقف یا کند نماید.

میکروبیوتای روده از طریق تأثیر بر تنظیم ایمنی، التهاب و تعاملات عصبی و ایمنی، نقش چندوجهی در بیماری زایی و پیشرفت مولتیپل اسکلروزیس(ام اس) دارد. درکارتباط محیط میکروبی روده و بیماری ام اس نوید بخش توسعه مسیرهای درمانی جدید با هدف قرار دادن محور روده-مغز است. مسلما تحقیقات بیشتری برای روشن کردن مکانیسم‌های این رابطه پیچیده و استفاده از این یافته‌ها برای کشف درمان‌های موثر برای بیماران ام‌اس مورد نیاز است.

 

 

گردآوری: مهشاد حیدریان

کلیدواژه ها: ام اس، مولتیپل لسکلروز، محور مغز-روده، محیط میکروبی روده، میکروبیوتا، پروبیوتیک، پری بیوتیک، اصلاحات غذایی، پیوند میکروبیوتای مدفوعیFMT ، دکتر پیمان ادیبی، دکتر بابک تمیزی فر، دکتر نازیلا کسائیان

منابع:

Ordoñez-Rodriguez A, Roman P, Rueda-Ruzafa L, Campos-Rios A, Cardona D. Changes in gut microbiota and multiple sclerosis: a systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2023 Mar 6; 20(5):4624.