سلیاک یک بیماری شدید خود ایمنی است. در این بیماری، سلولهای ایمنی، روده کوچک را مورد حمله قرار می دهد. سلیاک حساسیت شایعی است که در افرادی با برخی از ژن‌ها هنگامی که گلوتن را مصرف می‌کنند رخ می‌دهد. گلوتن در غلاتی مانند گندم، جو و چاودار وجود دارد. این افراد بدنبال مصرف این غذاها دچار سوء جذب و دل درد می شوند. اخیرا ارتباط سلیاک با میکروبیوتای روده کشف شده است. میکروبیوتا، گروهی از میکروارگانیسم‌ها هستند که در روده ما زندگی می‌کنند و تعادل و تنوع آنها ضامن سلامتی بدن است.
مقایسه میکروبیوتای افراد سالم با بیماران سلیاکی
تحقیقات نشان می‌دهد ترکیب میکروبیوتا در افراد مبتلا به بیماری سلیاک با افرادی که این بیماری را ندارند، متفاوت است. در واقع، بیماران مبتلا به بیماری سلیاک در مقایسه با افراد سالم دارای کاهش در گونه های مفید و افزایش در گونه های بالقوه بیماری زا هستند. این دیس بیوز ممکن است پس از یک رژیم غذایی بدون گلوتن همچنان باقی بماند. بنابراین، میکروبیوتای روده می تواند نقش مهمی در پاتوژنز بیماری سلیاک ایفا کند. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که ترکیب میکروب‌ها در بدن افراد مبتلا به بیماری سلیاک، به شکلی است که با هضم گلوتن باعث افزایش آسیب‌پذیری در برابر بیماری می شود. از طرف دیگر، میکروب‌ها در هضم سایر مواد غذایی نیز دخیل هستند و تغییراتی در این فرآیند در افراد مبتلا به بیماری سلیاک مشاهده شده است. به طور کلی، میکروبیوتا می‌تواند به عنوان یک عامل همراه، بسته به فعالیت و نوع میکروبهای موجود در دستگاه گوارش، منجر به افزایش یا کاهش آسیب‌پذیری در برابر بیماری سلیاک شود. اما قطعا باید ژن‌های مربوطه و تماس با گلوتن نیز وجود داشته باشد.
باید توجه نمود که تبعیت از رژیم غذایی بدون گلوتن در صورتی که بدون نظارت و تجویز متخصص انجام شود، می‌تواند منجر به کمبود عناصر مغذی و مشکلات دیگر شود. لذا، تشخیص درست بیماری سلیاک و بدنبال آن رژیم غذایی بدون گلوتن از یک طرف و تلاش در جهت اصلاح فلور میکروبی روده از طریق مصرف فیبرها و پروبیوتیکها از طرف دیگر برای مدیریت و بهبود این بیماری بسیار مهم است. به نظر می رسد استفاده از پروبیوتیک ها پاسخ التهابی را کاهش داده و نسبت طبیعی باکتری های مفید را در دستگاه گوارش بازیابی می کند. برای درک بهتر نقش میکروبیوتای روده در پاتوژنز بیماری سلیاک و تأثیر بالینی و استفاده درمانی پروبیوتیک ها در این زمینه، به شواهد بیشتری نیاز است.
مترجم: راحم رحمتی (Rahem Rahmati)
ویراستار:نازیلا کسائیان (Nazila Kassaian)
References
